جریان شهر به نقل خبرگزاری فارس از تهران، بنابر اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص آلودگی هوای پایتخت هم‌اکنون روی عدد 79 قرار دارد و کیفیت هوا در وضعیت زرد و قابل قبول قرار دارد.
طبق این داده ها شهرستان‌های پردیس با شاخص 109، پاکدشت با شاخص 107، قرچک با شاخص 132، اسلامشهر با شاخص 102، شهریار با شاخص 108 و ملارد با شاخص 147 در وضعیت نارنجی آلودگی هوا یعنی ناسالم برای گروه های حساس می‌باشند.
در این وضعیت طبق توصیه شرکت کنترل کیفیت هوا، افراد مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید فعالیت های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند.
بر اساس همین گزارش، ورامین با شاخص ۱۵۲ در وضعیت قرمز آلودگی هوا یعنی ناسالم قرار دارد.
از ابتدای سال جاری تا به امروز در تهران ۸ روز هوای پاک، 168 روز هوای قابل قبول، 44 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۵ روز هوای ناسالم در روز شمار شاخص آلودگی هوا به ثبت رسیده است.
شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای قابل قبول (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ بسیار خطرناک (قهوه‌ای) است.
هوای ناسالم:
«ذرات ریز» به ذرات آلاینده تنفس‌پذیر با قطر کمتر از 2.5 میکرومتر گفته می‌شود که می‌توانند وارد ریه و جریان خون شوند و سبب بروز مشکلات جسمی جدی شوند. ریه و قلب بیشترین تاثیر را از این آلاینده می‌پذیرند. قرار گرفتن در معرض این ذرات ممکن است سبب سرفه یا تنگی‌نفس، تشدید آسم و بیماری تنفسی مزمن شود.
هوای سالم(متوسط):
«ذرات ریز» به ذرات آلاینده تنفس‌پذیر با قطر کمتر از 10 میکرومتر گفته می‌شود. ذرات بزرگتر از 2.5 میکرومتر ممکن است در مجرای تنفس انباشته شود و مشکلات جسمی ایجاد کند. قرار گرفتن در معرض این ذرات ممکن است سبب ناراحتی چشم و گلو، سرفه یا تنگی‌نفس، و آسم شدید شود. قرار گرفتن مکرر و مفرط در معرض این ذرات ممکن است مشکلات جسمی شدید ایجاد کند.
استنشاق مقدار چشمگیر دیوکسید نیتروژن احتمال بروز مشکلات تنفسی را افزایش می‌دهد. سرفه و تنگی‌نفس رایج است و افزایش مدت قرار گرفتن در معرض این آلاینده، ممکن است سبب بروز مشکلات جسمی جدی‌تر مانند عفونت تنفسی شود.
هوای بسیار سالم:
«ازن سطح زمین» می‌تواند مشکلات تنفسی موجود را تشدید کند و سبب ناراحتی گلو، سردرد و درد سینه شود.
قرار گرفتن در معرض دیوکسید گوگرد ممکن است سبب ناراحتی چشم و گلو، تشدید آسم و بروز برونشیت مزمن شود.
مونوکسید کربن گازی بی‌رنگ و بی‌بوست و اگر به میزان چشمگیر استنشاق شود، ممکن است سبب سردرد، تهوع، سرگیجه و استفراغ شود. قرار گرفتن مکرر و بلند-مدت در معرض این آلاینده ممکن است سبب بیماری قلبی شود.
دکتر فرین کمانگر، رییس و استاد بخش همه‌گیرشناسی دانشگاه دولتی مورگان در بالتیمور در آمریکا، می‌گوید: خطر آلودگی هوا بیش از آن‌چیزی است که پیشتر فکر می‌شد. برای داشتن تصویری از ذرات ۲.۵ میکرون می‌توانیم یک سی‌ام قطر یک تار مو را در نظر بگیریم. آنقدر ریز و کوچک و ناچیز که می‌تواند به راحتی وارد ریه انسان شود و بسیار عمیق نفوذ کنند و باعث بیماری‌های ریوی و آسم و سرطان شوند. با این حساب وضعیت شهرهای بزرگ ایران که با غول آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، چگونه است؟
برخلاف تصور، فرین کمانگر، استاد و رئیس گروه بهداشت دانشگاه دولتی مورگان در بالتیمور، می‌گوید، در مقایسه با وضعیت این گزارش، وضعیت تهران به این بدی هم نیست: «آلودگی هوای تهران خیلی زیاد است. ولی این مطالعه به ویژه روی ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون کار کرده است که در تهران بالا هستند، ولی آنقدر که انتظار داریم بالا نیستند. این ذرات معمولا در تابستان حدود ۲۵ میکروگرم در مترمکعب هستند و در زمستان برپایه مطالعات انجام شده حدود ۵۰ تا ۶۰ میکروگرم در مترمکعب هستند. بنابراین به طور متوسط در تهران مقدار آنها حدود ۴۰ میکروگرم در مترمکعب است که کمی بالاست ولی خیلی هم بالا نیست.»
به گفته این پژوهشگر ایرانی در آمریکا، باید عوامل دیگر را هم در ابتلا به سرطان در زمان قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا در نظر گرفت: « آلاینده‌ای که روی مرگ و میر اثر می‌گذارد تنها این ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون نیستند. بسیاری از آلاینده‌های دیگر در هوا هستند. آلاینده‌های دیگر در تهران بعضی وقت‌ها هم خیلی زیادند. چیزی که شاخص هوا نامیده می‌شود که باید معمولا بین صفر تا ۵۰ باشد در ایران خیلی وقت‌ها ۸۰، ۹۰ و ۱۰۰ و در مواقع خیلی بد حتی به ۱۸۰ و ۲۰۰ هم می‌رسد. بنابراین آلودگی هوای تهران همینطور که همه می‌دانند بالاست و عواقب سلامتی زیادی دارد. ولی به طور خاص در مورد ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون بالاست ولی نه نسبت به بقیه شهرهای آلوده دنیا.»
